Ζευγάρια στην Γερμανία
Last updated on: 11.05.2022
Η έκδοση αυτής της σελίδας στην αγγλική και εθνική γλώσσα διατηρείται από τον εκάστοτε συνομιλητή. Οι μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες πραγματοποιούνται και επικαιροποιούνται σταδιακά. Επομένως, πιθανές πρόσφατες ενημερώσεις ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμες σε αυτήν την έκδοση γλωσσών. Για την πιο πρόσφατη έκδοση, ελέγξτε την έκδοση στην αγγλική ή εθνική γλώσσα.
1.1. Ποιο είναι το δίκαιο που εφαρμόζεται αναφορικά με τις περιουσιακές σχέσεις ενός ζευγαριού; Ποια είναι τα κριτήρια/κανόνες που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό του εφαρμοστέου δικαίου; Ποιες διεθνείς συνθήκες πρέπει να τηρούνται σε ορισμένες χώρες;
Για γάμους που θα συναφθούν μέχρι τις 28 Ιανουαρίου 2019, εφαρμογής τυγχάνουν οι γερμανικοί εθνικοί κανόνες. Ελλείψει επιλογής εφαρμοστέου δικαίου, υπερισχύει το κοινό εθνικό δίκαιο των συζύγων κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου. Εάν οι σύζυγοι δεν έχουν την ίδια ιθαγένεια κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου, ισχύει το δίκαιο του κράτους στο οποίο διαμένουν από κοινού. Εναλλακτικά, οι συνέπειες του γάμου υπάγονται στο δίκαιο με το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται από κοινού στενότερα [ άρθρο 15 παρ. 1 EGBGB (Εισαγωγικός νόμος του γερμανικού Αστικού Κώδικα) σε συνδυασμό με το άρθρο. 14 παρ. 1, 1-3 EGBGB].Το άρθρο 16 παρ. 1 EGBGB περιλαμβάνει μια διάταξη σχετικά με την προστασία καλόπιστων τρίτων οι οποίοι επικαλούνται βασίμως την εφαρμογή του γερμανικού συστήματος ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων, ελλείψει καταχώρισης περί του αντιθέτου στο μητρώο περιουσιακών σχέσεων μεταξύ συζύγων.
Η γερμανο-ιρανική συνθήκη φιλίας της 17 Φεβρουαρίου του 1929 προβλέπει την εφαρμογή του αντίστοιχου εθνικού δικαίου στην περίπτωση συζύγων οι οποίοι είναι και οι δύο Ιρανοί στη Γερμανία και συζύγων οι οποίοι είναι και οι δύο Γερμανοί στο Ιράν (πρβ. τελικό πρωτόκολλο σχετικά με το άρθρο 8 παρ. 3 της Συνθήκης). Επίσης, δυνάμει του άρθρου 15 παρ. 4 EGBGB, ισχύουν οι διατάξεις του Νόμου περί του συστήματος ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων όταν πρόκειται για εκτοπισμένα άτομα και πρόσφυγες (γερμανικής ιθαγένειας) .
Μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1103 στις 24 Ιουνίου 2016, ισχύουν νέοι κανόνες για τον καθορισμό του εφαρμοστέου δικαίου σε όλους τους γάμους που θα συναφθούν από τις 29 Ιανουαρίου 2019 αλλά και στους γάμους που συνήφθησαν πριν από την έναρξη ισχύος του όπου οι σύζυγοι έχουν ορίσει το εφαρμοστέο στις περιουσιακές τους σχέσεις δίκαιο μετά τις 29 Ιανουαρίου 2019.
Ελλείψει συμφωνίας επιλογής δικαίου, το άρθρο 26 παραθέτει την ιεραρχία των συνδετικών παραγόντων για τον καθορισμό του εφαρμοστέου δικαίου, ως ακολούθως:
- Η πρώτη κοινή συνήθης διαμονή των συζύγων μετά την τέλεση του γάμου.
- Ελλείψει αυτού, η κοινή ιθαγένεια των συζύγων κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου. Το κριτήριο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που οι σύζυγοι έχουν περισσότερες της μίας από κοινού ιθαγένειες.
- Ελλείψει αυτού, το δίκαιο του κράτους με το οποίο οι σύζυγοι έχουν από κοινού τον στενότερο δεσμό κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου.
Κατ' εξαίρεση, και εφόσον υποβληθεί αίτηση από οποιονδήποτε από τους συζύγους, η αρμόδια δικαστική αρχή μπορεί να αποφασίσει ότι εφαρμοστέο είναι το δίκαιο διαφορετικού κράτους από αυτού της πρώτης από κοινού συνήθους διαμονής των συζύγων μετά την τέλεση του γάμου (άρθρο 26, παράγραφος 3 ).
1.2. Οι σύζυγοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το εφαρμοστέο δίκαιο; Εάν ναι, ποιες αρχές διέπουν αυτή την επιλογή (π.χ. τα δίκαια προς επιλογή, οι τυπικές προϋποθέσεις, η αναδρομική ισχύς);
Μέχρι τις 28 Ιανουαρίου 2019, η γερμανική νομοθεσία επιτρέπει, κατ’ αρχήν, την επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου αλλά την περιορίζει σε συγκεκριμένες έννομες τάξεις. Για παράδειγμα, είναι δυνατή η επιλογή του δικαίου ενός κράτους εάν ένας από τους συζύγους είναι υπήκοος του εν λόγω κράτους ή διατηρεί σε αυτό τη συνήθη διαμονή του. Ή, μόνο όσον αφορά την ακίνητη περιουσία, μπορεί να επιλεγεί το δίκαιο του κράτους στο οποίο βρίσκεται η περιουσία ( άρθρο 15 παρ. 2 EGBGB). Η επιλογή εφαρμοστέου δικαίου πρέπει να καταγραφεί σε ένα δημόσιο έγγραφο. Αποκλειστικά στην περίπτωση που η εν λόγω επιλογή γίνει στο εξωτερικό, επαρκεί η εκπλήρωση των τυπικών απαιτήσεων που ισχύουν για τις γαμήλιες συμβάσεις που προβλέπονται από το επιλεγμένο δίκαιο ή από το δίκαιο του κράτους στο οποίο πραγματοποιείται η επιλογή (άρθρο 14 παρ. 4 EGBGB και άρθρο 15 παρ. 3 EGBGB).Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/1103 παρέχει τη δυνατότητα επιλογής του δικαίου μίας εκ των χωρών της οποίας τουλάχιστον ένας εκ των συζύγων έχει την υπηκοότητα ή του δικαίου της χώρας στην οποία είχε τη συνήθη διαμονή του οποιοσδήποτε από τους συζύγους κατά τον χρόνο της επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου στο γαμικό περιουσιακό τους καθεστώς (άρθρο 22). Η επιλογή αυτή μπορεί να είναι έγκυρη μόνον μετά από τις 29 Ιανουαρίου 2019, στο πλαίσιο συμβάσεως γάμου ή συμφωνίας σχετικά με την επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου και σύμφωνα με τις τυπικές προϋποθέσεις που προβλέπονται από το άρθρο 23. Οι σύζυγοι δύνανται να ρυθμίζουν τις περιουσιακές τους σχέσεις με τη σύναψη συμβάσεως (σύμβαση γάμου). Η εν λόγω σύμβαση πρέπει να συντάσσεται από συμβολαιογράφο και αμφότεροι οι σύζυγοι πρέπει να παρίστανται (άρθρα 1408, 1410, του γερμανικού αστικού κώδικα, BGB).
Τέλος, η επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων έχει αποτελέσματα μόνον για το μέλλον, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί άλλως μεταξύ των συζύγων, και δεν θίγει τα δικαιώματα τρίτων.