1.1. Welk recht is van toepassing op het vermogen van de echtgenoten? Welke criteria/regels worden gebruikt om het toepasselijke recht te bepalen? Welke internationale verdragen moeten worden gerespecteerd met betrekking tot bepaalde landen?

De huwelijksvermogenstelsels zijn onderworpen aan het recht van het land waarvan de beide echtgenoten onderdanen zijn. Zijn ze onderdanen van verschillende landen, dan wordt het recht van het land van hun gemeenschappelijke gewone verblijfplaats toegepast. Hebben de echtgenoten niet dezelfde nationaliteit of hebben ze geen gemeenschappelijke gewone verblijfplaats, dan geldt het recht van het land van hun laatste gemeenschappelijke gewone verblijfplaats. Wanneer het toepasselijk recht niet kan worden bepaald op grond van deze regels, dan wordt het Kroatisch recht toegepast (artikel 36 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

Het recht dat van toepassing is op contractuele huwelijksvermogenstelsels zal het recht zijn dat toepasselijk was op het wettelijk huwelijksvermogenstelsel op het ogenblik dat de echtgenoten het huwelijkscontract/de huwelijkse voorwaarden aangingen.

Kroatië heeft het Verdrag van Den Haag van 1978 inzake het recht dat van toepassing is op het huwelijksvermogensregime niet ondertekend.

Er werden bilaterale overeenkomsten gesloten over internationale rechtsbijstand, die verwijzingsregels bevatten over het huwelijksvermogen, met Tsjechië, Hongarije, Mongolië, Polen, Roemenië, de Russische Federatie en Slowakije (meer informatie vindt men op http://www.mprh.hr/bilateralna-suradnja-01).

1.2. Hebben de echtgenoten de mogelijkheid het toepasselijke recht te kiezen? Zo ja, door welke beginselen wordt deze keuze dan bepaald (bijvoorbeeld voor welk recht kan gekozen worden, vormvereisten, retroactiviteit)?

Het Kroatisch recht zelf voorziet niet in een keuze van toepasselijk recht; dat betekent dat wanneer de beide echtgenoten Kroatische onderdanen zijn, een rechtskeuze niet mogelijk is. Maar wanneer één van de echtgenoten een onderdaan is van een ander land en wanneer het recht dat oorspronkelijk van toepassing is op het huwelijksvermogen van de echtgenoten (het recht dat van toepassing is op het ogenblik van het aangaan van het huwelijkscontract/de huwelijkse voorwaarden) dergelijke keuze mogelijk maakt, kunnen de echtgenoten een rechtskeuze maken (artikel 37 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht), mits de gevolgen van de rechtskeuze niet strijdig zijn met de openbare orde (Grondwet) van Kroatië (artikel 4 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

2.1. Beschrijf de algemene beginselen: Welke goederen maken deel uit van de gemeenschap van goederen? Welke goederen zijn onderdeel van het privé vermogen van de echtgenoten?

Overeenkomstig het Kroatisch recht beschikken de echtgenoten over een eigen vermogen en een gemeenschappelijk vermogen (artikel 35 van de Wet op het Familierecht). Tot het gemeenschappelijk vermogen behoort al het vermogen dat de echtgenoten hebben vergaard uit hun arbeid tijdens het huwelijk of de aanwinsten van dat vermogen (artikel 36 van de Wet op het Familierecht).

Het vermogen dat een echtgenoot bezit op het ogenblik dat hij een huwelijk aangaat, blijft eigen vermogen. Tot het eigen vermogen behoort ook het vermogen dat een echtgenoot verwerft tijdens het huwelijk door erfenis of schenking.

2.2. Zijn er wettelijke veronderstellingen met betrekking tot de toekenning van goederen?

Volgens de wet zijn de echtgenoten gelijke mede-eigenaars van het gemeenschappelijk vermogen, tenzij ze een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden hebben gesloten die hun huwelijksvermogen op een andere manier regelt.

2.3. Moeten de echtgenoten een inventaris van de bezittingen opstellen? Zo ja, wanneer en hoe?

Het Kroatisch recht vereist geen boedelbeschrijving.

2.4. Wie is verantwoordelijk voor het beheer van het vermogen? Wie mag goederen vervreemden? Mag één echtgenoot alleen de goederen vervreemden/beheren of is de toestemming van de andere echtgenoot nodig (bijvoorbeeld in geval van vervreemding van echtelijke woning)? Welk effect heeft de ontbrekende toestemming op de geldigheid van een overdracht en op de tegenwerpbaarheid daarvan aan een derde?

Zoals uitgelegd in 2.1. kunnen de echtgenoten zowel een eigen vermogen als een gemeenschappelijk vermogen bezitten.

Het beheer van het eigen vermogen wordt beheerst door specifieke regels inzake het beheer van het eigen vermogen. Het beheer van het gemeenschappelijk vermogen wordt onderscheiden in gevallen van alledaags en bijzonder beheer.

Handelingen verricht door slechts één van de echtgenoten zijn toegestaan in gevallen van alledaags beheer (alledaags onderhoud, aanwending en gebruik van de gemeenschappelijke goederen voor diens gebruikelijke doel). De goedkeuring van de andere echtgenoot wordt in deze gevallen vermoed.

Voor handelingen van bijzonder beheer (wijziging van het doel van het goed in kwestie, groot onderhoud, verkoop, vestiging van hypotheek enz.) betreffende onroerende goederen en roerende goederen, waarvan de eigendom dient te worden geregistreerd, moeten beide echtgenoten hun gezamenlijke wens hiertoe aangeven, of moet één van de echtgenoten die de handeling uitvoert, de schriftelijke goedkeuring van de andere echtgenoot voorleggen met een notariële legalisatie van diens handtekening.

Indien de echtgenoot geen schriftelijke goedkeuring van de andere echtgenoot voorlegt, dan worden de rechten en verplichtingen van een betrokken derde te goeder trouw niet aangetast (art. 37 Wet op het Familierecht).

2.5. Is een overdracht verricht door de ene echtgenoot ook bindend voor de andere?

Verplichtingen en aansprakelijkheden die door één van de echtgenoten werden aangegaan vóór de huwelijkssluiting, alsook die werden aangegaan in persoonlijke hoedanigheid tijdens het huwelijk, en die niet in verband staan met de alledaagse behoeften van het gezin, zijn niet bindend voor de andere echtgenoot (art. 43 van de Wet op het Familierecht).

2.6. Wie is aansprakelijk voor de schulden tijdens het huwelijk? Op welke goederen kunnen schuldeisers zich verhalen?

Beide echtgenoten zijn aansprakelijk voor schulden aangegaan door één van de echtgenoten ten behoeve van de noden van het gezin, alsmede voor schulden gezamenlijk aangegaan met betrekking tot het gemeenschappelijk vermogen. Zij zijn beiden hoofdelijk aansprakelijk met zowel hun eigen als het gemeenschappelijk vermogen (art. 44 van de wet op het Familierecht).

3.1. Van welke bepalingen kunnen de echtgenoten afwijken door een contract te makenen en welke niet? Voor welk huwelijksvermogenstelsel kunnen zij kiezen?

De echtgenoten mogen een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden aangaan dat/die hun vermogensrechtelijke relaties met betrekking tot hun huidig en toekomstig vermogen regelt/regelen (artikel 40 van de Wet op het Familierecht).

De echtgenoten kunnen hun huwelijksvermogen autonoom en in hun beider belang bepalen door te bedingen welke activa deel zullen uitmaken van het gemeenschappelijk vermogen en welke van het eigen vermogen van de echtgenoten (art 36 van de Wet op het Familierecht). Voor bepaalde vragen, bijvoorbeeld over het beheer of de verdeling van vermogen, moet rekening worden gehouden met de bepalingen van de Wet op Eigendoms- en andere Vastgoedrechten.

De Wet op het Familierecht regelt de huwelijkscontracten/huwelijkse voorwaarden niet, en laat derhalve elke overeenkomst toe die niet strijdig is met de dwingende bepalingen. Er zijn beperkingen die betrekking hebben op de toepassing van buitenlandse wetgeving, aangezien het verboden is om de toepassing te bedingen van buitenlands recht op het huwelijksvermogen in het kader van een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden (artikel 42 van de Wet op het Familierecht) wanneer de beide echtgenoten Kroatische onderdanen zijn. Indien één van de echtgenoten een onderdaan van een ander land is, wordt de Wet op het Internationaal Privaatrecht wel toegepast (zie 1.2.).

3.2. Wat zijn de formele vereisten en met wie moet ik contact opnemen?

Een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden moet/moeten schriftelijk worden bedongen en de handtekening van de echtgenoten moeten worden gelegaliseerd door een notaris (artikel 40, paragraaf 3 van de Wet op het Familierecht).

3.3. Wanneer kan het contract worden gesloten en wanneer treedt het in werking?

Een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden kan/kunnen worden afgesloten voor of tijdens het huwelijk.

3.4. Kan een bestaand contract gewijzigd worden door de echtgenoten? Zo ja, onder welke voorwaarden?

De echtgenoten kunnen te allen tijde hun bestaand huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden wijzigen of een nieuw/nieuwe contract/huwelijkse voorwaarden afsluiten wanneer aan alle hierboven vermelde voorwaarden is voldaan.

Volgens het Kroatisch recht bestaat er geen verplichting om een huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden te laten registreren.

5.1. Hoe wordt het vermogen (goederen rechten) verdeeld?

Beide echtgenoten hebben het recht een vordering in te stellen voor de rechtbank ten einde het vermogen te verdelen na de ontbinding van het huwelijk (bij echtscheiding) of tijdens het huwelijk. De echtgenoten kunnen ook een overeenkomst maken over de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen. Bij onenigheid over de verdeling, beslist de rechtbank volgens de regels van de burgerlijke rechtspleging. Behoudens andersluidende overeenkomst tussen de echtgenoten, wordt hun gemeenschappelijk vermogen gelijk verdeeld. De verdeling van onroerend vermogen dat behoort tot het gemeenschappelijk vermogen kan gebeuren in gelijke delen (indien het onroerend vermogen uit verschillende goederen bestaat), door een goed kadastraal op te splitsen, door een gerechtelijke verdeling (verkoop van het goed en verdeling van de opbrengst), uitbetaling of het verlenen van een recht van gebruik. Roerende activa die behoren tot het gemeenschappelijk vermogen kunnen in gelijke delen worden verdeeld (als er verschillende goederen bestaan), door een gerechtelijke verdeling, door uitbetaling of door daadwerkelijke verdeling.

5.2. Wie is aansprakelijk voor de bestaande schulden na echtscheiding/scheiding?

De aansprakelijkheid van de echtgenoten voor schulden die bestaan na de echtscheiding volgen dezelfde regels als onder punt 2.6.

Bij gebreke aan een andersluidend huwelijkscontract/huwelijkse voorwaarden, mag een overlevende echtgenoot verdeling van het gemeenschappelijk vermogen vragen tijdens de duur van de afwikkeling van de nalatenschap die wordt behartigd door een notaris; in dat geval maakt dat vermogen geen deel uit van de nalatenschap.

Bij het verdelen van het gemeenschappelijk vermogen zal een overlevende echtgenoot het resterende vermogen van de erflater erven (in andere gevallen dan testamentaire vererving) volgens de eerste of tweede rang van erfopvolging. In de eerste rang van erfopvolging zal een overlevende echtgenoot hetzelfde aandeel erven als een kind van de erflater (artikel 9 van de Successiewet). Is een erflater kinderloos, dan zullen zijn of haar echtgenoot en ouders de eigendom erven in gelijke delen (de ene helft gaat naar de echtgenoot, de andere helft naar de ouders). Heeft de erflater geen levende ouders, dan zal de overlevende echtgenoot het hele vermogen erven (artikel 11 van de Successiewet).

Nee.

Volgens de Wet op het Familierecht is een feitelijke samenwoning een band tussen een ongehuwde vrouw en een ongehuwde man die minstens drie jaar duurt of minder op voorwaarde dat er tijdens de periode van samenwoning een kind is geboren (artikel 11 van de Wet op het Familierecht).

Het Kroatisch recht voorziet niet in de registratie van een feitelijke samenwoning. De rechtbank zal beslissen of aan alle voorwaarden voldaan is van een feitelijke samenwoning, geval per geval.

De bepalingen van de Wet op het Familierecht voor echtgenoten gelden eveneens voor een feitelijke samenwoning tussen een man en een vrouw die voldoen aan de voorwaarden van artikel 3 van de Wet op het Familierecht.

In Kroatië wordt de samenwoning tussen personen van gelijk geslacht geregeld door de Wet op de levenspartners. Overeenkomstig deze wet is een dergelijke partnerschap een gezinsverhouding tussen twee personen van gelijk geslacht, hetgeen geregistreerd wordt bij de daartoe bevoegde autoriteit (art. 2 Wet op de levenspartners). Samenleving tussen personen van gelijk geslacht kan ook informeel van aard zijn en dient vervolgens niet geregistreerd te worden, en dit indien de volgende voorwaarden zijn vervuld: de samenleving bestaat langer dan 3 jaar en andere voorwaarden noodzakelijk voor de geldigheid daarvan werden reeds vanaf de aanvang van de samenleving vervuld (art. 3 Wet op de levenspartners). De vermogensrechtelijke verhoudingen tussen de geregistreerde partners en informele partners worden beheerst door een analoog stelsel van gemeenschappelijk en eigen vermogen (zie 2.1.)

Overeenkomstig de algemene regels van rechterlijke bevoegdheid, hebben de Kroatische rechtbanken internationale bevoegdheid in gevallen waar de verweerder zijn of haar gewone verblijfplaats heeft in Kroatië (artikel 46 paragraaf 1 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

Kroatische rechtbanken hebben eveneens internationale rechterlijke bevoegdheid voor geschillen omtrent huwelijksvermogens wanneer een verweerder zijn of haar gewone verblijfplaats niet in Kroatië heeft, maar een eiser zijn of haar gewone verblijfplaats in Kroatië heeft op het ogenblik dat de rechtsvordering wordt ingesteld (artikel 59 paragraaf 1 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

Wanneer het huwelijksvermogen voor het grootste deel gelegen is in Kroatië en de rest in het buitenland ligt, kan de rechtbank enkel oordelen over het in het buitenland gelegen vermogen wanneer de rechtbank ook oordeelt over het in Kroatië gelegen vermogen en alleen wanneer de verweerder daarmee instemt (artikel 59 paragraaf 2 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

Kroatische rechtbanken hebben evenwel exclusieve bevoegdheid omtrent geschillen over het recht om te beschikken over onroerend vermogen dat is gelegen op het grondgebied van Kroatië (artikel 56 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).

De echtgenoten kunnen enkel overeenkomen een procedure bij een buitenlandse rechtbank te beginnen wanneer een van hen buitenlands onderdaan is en indien de zaak niet behoort tot de uitsluitende bevoegdheid van de Kroatische rechtbanken.

De echtgenoten kunnen een akkoord sluiten over de bevoegdheid van de Kroatische rechtbanken wanneer minstens een van hen Kroatisch onderdaan is (artikel 49 paragraaf 2 van de Wet op het Internationaal Privaatrecht).