1.1. Welk recht is van toepassing op het vermogen van de echtgenoten? Welke criteria/regels worden gebruikt om het toepasselijke recht te bepalen? Welke internationale verdragen moeten worden gerespecteerd met betrekking tot bepaalde landen?

Het huwelijksvermogensregime zal worden beheerst door het recht van het land waar beide echtgenoten hun gewone verblijfplaats hebben (onder „gewone verblijfplaats” wordt verstaan: de plek waar een persoon gewoonlijk verblijft met de intentie om daar te blijven en die hij/zij beschouwt als het centrum van zijn/haar persoonlijke, sociale en economische belangen). Indien de echtgenoten in verschillende landen hun gewone verblijfplaats hebben, dan is het recht van het land waarvan zij beiden de nationaliteit hebben van toepassing. Indien de echtgenoten nooit een gezamenlijke gewone verblijfplaats hebben gehad en een verschillende nationaliteit hebben, dan is het recht van het land waar het huwelijk werd gesloten van toepassing (art. 1.28, lid 1 van het Burgerlijk wetboek (hierna: BW)).

1.2. Hebben de echtgenoten de mogelijkheid het toepasselijke recht te kiezen? Zo ja, door welke beginselen wordt deze keuze dan bepaald (bijvoorbeeld voor welk recht kan gekozen worden, vormvereisten, retroactiviteit)?

De echtgenoten kunnen het toepasselijke recht kiezen. De echtgenoten kunnen kiezen voor het recht van het land waar zij beiden hun gewone verblijfplaats hebben of in de toekomst zullen hebben, voor het recht van het land waar het huwelijk is gesloten of voor het recht van het land waarvan een van beide echtgenoten de nationaliteit heeft (art. 1.28, lid 2 van het BW)).

2.1. Beschrijf de algemene beginselen: Welke goederen maken deel uit van de gemeenschap van goederen? Welke goederen zijn onderdeel van het privé vermogen van de echtgenoten?

Vermogen dat door de echtgenoten wordt verworven na aanvang van het huwelijk maakt deel uit van de gemeenschap van goederen, evenals, onder andere, de vruchten en inkomsten die voortkomen uit het persoonlijk vermogen van een echtgenoot of uit het inkomen uit werk of intellectuele activiteiten dat wordt verworven na aanvang van het huwelijk. Het persoonlijk vermogen van elk van beide echtgenoten bestaat uit:

• vermogen dat afzonderlijk door elk van beide echtgenoten is verworven voorafgaand aan het huwelijk;
• vermogen dat is verworven als gevolg van een erfenis of schenking tijdens het huwelijk, tenzij in het testament of de schenkingsovereenkomst is opgenomen dat het vermogen onderdeel zal uitmaken van de gemeenschap van goederen;
• de persoonlijke goederen van een echtgenoot (kleding, activa die nodig zijn voor de beroepsuitoefening van de echtgenoot);
• de rechten op intellectueel of industrieel eigendom, met uitzondering van de inkomsten die uit deze rechten voortvloeien;
• gelden en zaken die nodig zijn voor de uitoefening van van een bedrijf/beroep door een van beide echtgenoten anders dan gelden en zaken die worden gebruikt in de door de echtgenoten gezamenlijk gevoerde bedrijf/beroep;
• vergoedingen en compensaties ontvangen door een van beide echtgenoten voor niet-geldelijke schade of persoonlijk letsel, betalingen als financiële hulp voor specifieke doeleinden en andere voordelen die specifiek betrekking hebben op een van beide echtgenoten, niet-overdraagbare rechten;
• vermogen dat is verworven met persoonlijkegelden of opbrengsten uit de verkoop van persoonlijk vermogen met de uitdrukkelijke bedoeling van de echtgenoot ten tijde van de verwerving om het als persoonlijk vermogen te verwerven (art. 3.89, lid 1 van het BW).

2.2. Zijn er wettelijke veronderstellingen met betrekking tot de toekenning van goederen?

Er wordt aangenomen dat al het vermogen behoort tot de gemeenschap van goederen, tenzij wordt aangetoond dat het persoonlijk vermogen betreft van één echtgenoot (art. 3.88, lid 2 van het BW).

2.3. Moeten de echtgenoten een inventaris van de bezittingen opstellen? Zo ja, wanneer en hoe?

De echtgenoten hoeven geen inventaris van activa op te stellen.

2.4. Wie is verantwoordelijk voor het beheer van het vermogen? Wie mag goederen vervreemden? Mag één echtgenoot alleen de goederen vervreemden/beheren of is de toestemming van de andere echtgenoot nodig (bijvoorbeeld in geval van vervreemding van echtelijke woning)? Welk effect heeft de ontbrekende toestemming op de geldigheid van een overdracht en op de tegenwerpbaarheid daarvan aan een derde?

De gemeenschap van goederen zal worden gebruikt, beheerd en vervreemd door beide echtgenoten met wederzijdse instemming(art. 3.92, lid 1 van het BW). Bij het sluiten van transacties wordt aangenomen dat een echtgenoot de toestemming heeft van de andere echtgenoot, met uitzondering van de gevallen waarvoor voor het aangaan van de transactie de schriftelijke toestemming nodig is van de andere echtgenoot (art. 3.92, lid 3 van het BW). Rechtshandelingen die verband houden met het vervreemden of verhypothekeren van gemeenschappelijk onroerend goed of de rechten daarop alsmede rechtshandelingen die verband houden met het vervreemden van een gemeenschappelijke onderneming of verpanden of het verhypothekeren van rechten daarop mogen alleen worden gedaan door beide echtgenoten, met uitzondering van het geval waarin een van beide echtgenoten vertegenwoordigingsbevoegdheid heeft gekregen van de andere echtgenoot om een dergelijke rechtshandeling aan te gaan (art. 3.92, lid 4 van het BW).

Indien een rechtshandeling is verricht zonder toestemming van de andere echtgenoot, dan kan de andere echtgenoot de rechtshandeling goedkeuren binnen een maand vanaf de datum waarop hij/zij kennis neemt van de rechtshandeling (art. 3.92, lid 6 van het BW). Rechtshandelingen die zijn uitgevoerd zonder toestemming van de andere echtgenoot en die niet later door hem/haar zijn goedgekeurd, kunnen worden betwist door het instellen van een vordering die die echtgenoot moet instellen binnen een jaar nadat hij/zij kennis neemt van de transactie, mits is aangetoond dat de andere partij die bij de rechtshandeling betrokken was te kwader trouw handelde (art. 3.96, lid 1 van het BW). Rechtshandelingen die met schriftelijke toestemming van de andere echtgenoot uitgevoerd hadden moeten worden of die alleen gezamenlijk door de echtgenoten hadden kunnen worden gedaan, kunnen vernietigd worden ongeacht of de andere partij die bij de rechtshandeling was betrokken te goeder of te kwader trouw was, met uitzondering van gevallen waarin een van beide of beide echtgenoten fraude hebben gepleegd bij het uitvoeren van de rechtshandeling of zich onjuist hebben uitgegeven bij instellingen die belast zijn met openbare registers of andere instellingen of ambtenaren. In dergelijke gevallen kan de rechtshandeling alleen vernietigd worden indien de andere partij die bij de rechtshandeling was betrokken te kwader trouw was (art. 3.96, lid 2 van het BW).

2.5. Is een overdracht verricht door de ene echtgenoot ook bindend voor de andere?

Bij het sluiten van rechtshandelingen wordt aangenomen dat een echtgenoot de toestemming heeft van de andere echtgenoot, met uitzondering van de gevallen waarvoor voor het aangaan van de rechtshandeling de schriftelijke toestemming nodig is van de andere echtgenoot (art. 3.92, lid 3 van het BW).

2.6. Wie is aansprakelijk voor de schulden tijdens het huwelijk? Op welke goederen kunnen schuldeisers zich verhalen?

De volgende schulden komen ten laste van de gemeenschap van goederen van de echtgenoten:

• schulden die verband houden met de hypotheek op vermogendat wordt verkregen in mede-eigendom dat bestond ten tijde van de verwerving of dat later is ontstaan;
• schulden met betrekking tot de kosten voor het beheren van de gemeenschap van goederen;
• schulden met betrekking tot de kosten van de huishouding;
• schulden met betrekking tot juridische kosten indien de vordering verband houdt met de gemeenschap van goederen of de belangen van het gezin;
• schuldenn die voortvloeien uit rechtshandelingen die door een van beide echtgenoten zijn gedaan met toestemming van de andere echtgenoot of die later door hem/haar zijn goedgekeurd, evenals schulden die voortvloeien uit transacties waarvoor geen toestemming van de andere echtgenoot nodig was, mits de rechtshandelingen in het belang van het gezin zijn gedaan(art. 3.109, lid 1 van het BW).

Indien de gemeenschap van goederen niet voldoende is om de vorderingen van crediteuren te voldoen waarvoor de echtgenoten gezamenlijk en hoofdelijk aansprakelijk zijn, dan worden de schulden voldaan uit het persoonlijk vermogen van de echtgenoten (art. 3.113 van het BW).

3.1. Van welke bepalingen kunnen de echtgenoten afwijken door een contract te makenen en welke niet? Voor welk huwelijksvermogenstelsel kunnen zij kiezen?

Echtgenoten hebben het recht om in de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract op te nemen dat:

• vermogen dat zowel voorafgaand aan als tijdens het huwelijk is verworven behoort tot het persoonlijk vermogen van elk van beide echtgenoten;
• persoonlijk vermogen dat door een echtgenoot voorafgaand aan het huwelijk is verworven deel zal uitmaken van de gemeenschap van goederen na registratie van het huwelijk;
• vermogen dat tijdens het huwelijk wordt verworven deels gedeeld gemeenschappelijk vermogen zal zijn (art. 3.104, lid 1 van het BW).

In de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract kunnen de echtgenoten opnemen dat een van deze huwelijksvermogensregimes zal worden toegepast op hun gehele vermogen of slechts op een bepaald deel of op bepaalde bezittingen (art. 3.104, lid 2 van het BW).

In de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract kunnen de echtgenoten een huwelijksvermogensregime kiezen voor zowel hun bestaande als hun toekomstige vermogen (art. 3.104, lid 3 van het BW).

In huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract kunnen de rechten en verplichtingen worden vastgelegd betreffende het beheer van het vermogen, wederzijds onderhoud, deelname aan de verschaffing in/van  gezinsbehoeften en uitgaven evenals de procedure voor het verdelen van de gemeenschap in geval van echtscheiding en andere zaken die betrekking hebben op de wederzijdse vermogensrechtelijke betrekkingen tussen de echtgenoten (art. 3.104, lid 4 van het BW).

3.2. Wat zijn de formele vereisten en met wie moet ik contact opnemen?

Huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract moeten/moet ten overstaan van een notaris worden aangegaan en worden geregistreerd in het Register van huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten (zie 4.). (art. 3.103 van het BW).

3.3. Wanneer kan het contract worden gesloten en wanneer treedt het in werking?

Huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten kunnen worden aangegaan voorafgaand aan de registratie van het huwelijk of op enig moment na de registratie van het huwelijk. Huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten die zijn opgesteld voorafgaand aan de registratie van het huwelijk treden in werking op de dag van de registratie van het huwelijk. Huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten die zijn opgesteld na de registratie van het huwelijk treden in werking op de dag waarop ze zijn ondertekend, tenzij anders is overeengekomen in de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract (art. 3.102 van het BW).

3.4. Kan een bestaand contract gewijzigd worden door de echtgenoten? Zo ja, onder welke voorwaarden?

Huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten kunnen te allen tijde ten overstaan van een notaris worden gewijzigd of beëindigd bij wederzijdse overeenkomst tussen de echtgenoten en met toestemming van de rechter (art. 3.103, lid 2, art. 3.106, lid 1 van het BW).

3.5. Kan een huwelijkscontract terugwerkende kracht krijgen volgens de nationale wetgeving in uw land, wanneer echtgenoten dit contract tijdens het huwelijk sluiten?

In Litouwen kan het huwelijkscontract voor het huwelijk of na het huwelijk worden gesloten. Een huwelijkscontract dat vóór de registratie van het huwelijk is gesloten, wordt van kracht vanaf de datum van registratie van het huwelijk. Een na het huwelijk gesloten huwelijkscontract wordt van kracht bij het sluiten ervan, tenzij in het contract anders is bepaald.

Het huwelijkscontract en de wijzigingen daarop kunnen alleen aan derden worden tegengeworpen als het contract en de wijzigingen daarop zijn ingeschreven in het register van huwelijkscontracten. Wijzigingen van het huwelijkscontract hebben geen terugwerkende kracht.

4.1. Bestaan er één of meer huwelijksvermogensregisters in uw land? Waar?

Er bestaat een Register voor huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten in Litouwen. Dit register wordt beheerd door het Centraal hypotheekkantoor.

4.2. Welke documenten worden geregistreerd? Welke informatie wordt geregistreerd?

In het register worden huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontracten en overeenkomsten van verdeling van de gemeenschap opgenomen.

Het register bevat de datum van de huwelijkse voorwaarden, details over de partijen bij de voorwaarden, de datum waarop of de voorwaarde waaronder de voorwaarden in werking treden, details over het vermogen waarop de voorwaarden van toepassing zijn afhankelijk van het toepasselijke regime en het gekozen vermogensregime (Regel 14 van de Verordening betreffende het register van huwelijkse voorwaarden).

Het register bevat hetzij de huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontract, hetzij de beschikking van de rechter betreffende de verdeling van de gemeenschap van goederen, gegevensover de partijen bij de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract of de personen wier vermogen is verdeeld op basis van een beschikking, gegevens over het vermogen waarop de huwelijkse voorwaarden/huwelijkscontract van toepassing zijn of de verdelingsbeschikking en het toepasselijke regime (Regel 15 van de Verordening betreffende het register van huwelijkse voorwaarden).

4.3. Hoe en door wie kan de informatie in het register worden geraadpleegd?

Uittreksels uit het register worden schriftelijk, per e-mail, post of andere communicatiemiddelen, of in persoon verstrekt (Regel 63 van de Verordening betreffende het register van huwelijkse voorwaarden).

Gegevens uit het register worden verstrekt aan eenieder die een redelijk en wettig doeleinde heeft voor het gebruik van de gegevens (Regel 67 van de Verordening betreffende het register van huwelijkse voorwaarden).

4.4. Wat zijn de juridische gevolgen van registratie (geldigheid, tegenstelbaarheid)?

Huwelijkse voorwaarden/huwelijkse contracten en de wijzigingen daarvan kunnen worden tegengeworpen aan derden indien ze zijn geregistreerd in het register van huwelijkse voorwaarden. Deze regel is niet van toepassing indien op het moment van de transactie de derde wist van de huwelijkse voorwaarden/het huwelijkscontract en de wijzigingen daarvan (art. 3.103, lid 3 van het BW).

4.5. Kan een in het buitenland gesloten huwelijkscontract naar buitenlands recht in uw land worden geregistreerd? Zo ja, onder welke voorwaarden of formaliteiten?

In Litouwen is het mogelijk een in het buitenland gesloten huwelijkscontract in te schrijven in het register van huwelijkscontracten. 

Een in een ander land gesloten huwelijksovereenkomst kan in het register van huwelijkscontracten worden ingeschreven indien ten minste een van de partijen de door het bevolkingsregister van Litouwen verstrekte persoonlijke identificatiecode heeft en de persoonlijke code in de huwelijksovereenkomst is vermeld.

Een van de echtgenoten of samenwonenden die een huwelijksovereenkomst wil laten registreren of wijzigingen wil laten vastleggen in een in een andere staat goedgekeurde overeenkomst, alsmede de beëindiging van een dergelijke overeenkomst, kan de gegevens persoonlijk of via een gemachtigde persoon, per post of langs elektronische weg aan het huwelijksregister overleggen.

Alle gegevens en documenten die aan het huwelijksregister worden verstrekt, moeten in het Litouws zijn gesteld. Als de documenten niet in het Litouws zijn opgesteld, moet een vertaling worden bijgevoegd die is goedgekeurd volgens de procedure die in de rechtshandelingen is vastgesteld. Een in een andere staat gesloten huwelijkscontract moet worden gewaarmerkt door een apostille of worden gelegaliseerd.

5.1. Hoe wordt het vermogen (goederen rechten) verdeeld?

Het aandeel van de echtgenoten in de gemeenschap van goederen wordt aangenomen gelijk te zijn (art. 3.117, lid 1 van het BW).

Voorafgaand aan het verdelen van de gemeenschap van goederen van de echtgenoten wordt eerst vastgesteld wat de gemeenschap en het desbetreffende persoonlijke vermogen omvatten. De gemeenschap van goederen wordt eerst gebruikt om de schulden te betalen die rusten op  de gemeenschap en daaruit dienen te worden betaald. Indien de balans van de gemeenschap van goederen positief is, dan wordt deze gelijkelijk  verdeeld tussen de echtgenoten, met uitzondering van de gevallen die staan vermeld in het Burgerlijk wetboek (art. 3.118 van het BW).

5.2. Wie is aansprakelijk voor de bestaande schulden na echtscheiding/scheiding?

De echtgenoten blijven ook na de echtscheiding als medeschuldenaars aansprakelijk voor gezamenlijke schulden.

5.3. Kan een echtgenoot aanspraak maken op een vergoeding jegens de ander?

Indien de waarde van het vermogen dat door de rechter wordt toegedeeld aan een van beide echtgenoten groter is dan zijn/haar aandeel in de gemeenschap van goederen, dan is die echtgenoot verplicht om compensatie te betalen aan de andere echtgenoot (art. 3.117, lid 3 BW).

In geval van overlijden van een echtgenoot heeft de langstlevende echtgenoot recht op de helft van de gemeenschap van goederen (art. 52 van de Wet op het notarieel beroep?). Daarnaast heeft de langstlevende echtgenoot het recht om te erven als abintestaat erfgenaam naast de erfgenamen (indien aanwezig) in de eerste of de tweede neerdalende graad. Samen met erfgenamen in de eerste graad van de overledene (kinderen) erft hij/zij een kwart van de nalatenschap indien er naast de echtgenoot niet meer dan drie kinderen zijn. Indien er meer dan drie kinderen zijn, erft de echtgenoot in gelijke delen met de andere kinderen. Indien een echtgenoot samen met erfgenamen uit de tweede graad erft (ouders en kleinkinderen) dan heeft hij/zij recht op de helft van de nalatenschap. Indien er geen erfgenamen in de eerste en tweede graad zijn, erft de echtgenoot de gehele nalatenschap (art. 5.13 van het BW).

Nee.

Bepalingen van het Burgerlijk wetboek van de Republiek Litouwen betreffende samenwonen zonder registratie van het huwelijk of betreffende geregistreerd partnerschap zijn nog niet in werking getreden.

De rechtbanken in de Republiek Litouwen zijn bevoegd in familiezaken, mits minstens een van beide echtgenoten de Litouwse nationaliteit heeft of statenloos is met gewone verblijfplaats in de Republiek Litouwen (art. 784, lid 1 van het Wetboek van burgerlijke rechtsvordering van de Republiek Litouwen (hierna: WBR)). Indien beide echtgenoten hun gewone verblijfplaats hebben in de Republiek Litouwen worden de familiezaken uitsluitend behandeld door de rechtbank in de Republiek Litouwen (art. 784, lid 2 van het WBR). De rechtbanken in de Republiek Litouwen zijn ook bevoegd voor familiezaken indien beide echtgenoten een buitenlandse nationaliteit hebben maar beiden zijn gevestigd in de Republiek Litouwen (art. 784, lid 3 van het WBR).

De rechtbanken van de Republiek Litouwen zijn exclusief bevoegd in zaken met betrekking tot onroerend goed dat zich in de Republiek Litouwen bevindt (art. 786 van het WBR).

De zaak wordt behandeld door de districtsrechtbank van de woonplaats van de gedaagde (artt. 26 en 29 WBR).