
Związki osób w Republika Czeska
Last updated on: 11.05.2022
Angielska i krajowa wersja językowa tej strony jest utrzymywana przez odpowiedni punkt kontaktowy. Tłumaczenia na inne języki są wykonywane i aktualizowane stopniowo. W związku z tym ewentualne najnowsze aktualizacje mogą nie być dostępne w tej wersji językowej. Aby uzyskać najnowszą wersję, sprawdź angielską lub krajową wersję językową.
1.1. Jakie prawo ma zastosowanie do majątku par? Jakie kryteria/zasady są stosowane do określenia prawa właściwego? Które międzynarodowe konwencje muszą być przestrzegane w poszczególnych państwach?
Podstawowe przepisy określające prawo właściwe znajdują się w ustawie nr 97/2012 Zb. o prawie prywatnym międzynarodowym. Zgodnie z art. 49 ust. 3 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym, stosunki majątkowe między małżonkami reguluje prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania. Jeżeli małżonkowie mają miejsce zwykłego pobytu w różnych krajach stosunki majątkowe między nimi reguluje prawo państwa, którego obywatelami są małżonkowie. Jeżeli małżonkowie posiadają różne obywatelstwa, stosunki majątkowe między nimi reguluje prawo czeskie. Kwestię tę regulują również umowy dwustronne o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, handlowych i rodzinnych, zawarte między Republiką Czeską a byłymi państwami socjalistycznymi (m.in. traktat z Bułgarią z dnia 25.11.1976 r., traktat z Polską z dnia 21.12.1987 r., traktat z byłą Socjalistyczną Federalną Republiką Jugosławii z dnia 21.1.1964 r., traktat z Rumunią z dnia 11.07.1987 r.), w których łącznik obywatelstwa przesądza o ustaleniu prawa właściwego. Łącznik miejsca wspólnego zamieszkania małżonków bierze się pod uwagę tylko wówczas gdy małżonkowie posiadają różne obywatelstwa. W traktacie z byłym Związkiem Radzieckim, zawartym w dniu 12.08.1982 r. (wiążącym w odniesieniu do Rosji, Mołdawii, Kirgistanu i Gruzji) oraz w traktacie z Ukrainą z dnia 28.5.2001 r. posłużono się łącznikiem wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Postanowienia zawarte w tych umowach międzynarodowych stosuje się zamiast regulacji ustawowej.Zarejestrowane związki partnerskie i podobnego rodzaju związki oraz ich skutki, w tym zmiany stosunków osobistych i majątkowych między osobami pozostającymi w takim związku reguluje prawo państwa, w którym zarejestrowany związek partnerski lub podobnego rodzaju związek został zawarty (art. 67 ust. 2 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym).
1.2. Czy małżonkowie mogą wybrać prawo, które ma do nich zastosowanie? Jeśli tak, jakie zasady obowiązują przy takim wyborze (np. prawa, które można wybrać, wymogi formalne, prawo działające wstecz)?
Zgodnie z art. 49 ust. 4 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym, małżonkowie mogą poddać swe stosunki majątkowe:- prawu ojczystemu jednego z nich, albo
- prawu państwa, w którym jedno z nich ma miejsce zwykłego pobytu, albo
- w przypadku majątku nieruchomego, prawu państwa w którym dana nieruchomość jest położona, albo
- prawu czeskiemu.
Stosowna umowa w tym zakresie musi zostać sporządzona przez notariusza w formie aktu notarialnego lub w podobnej formie, jeżeli została zawarta za granicą.
2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?
Ustawowym małżeńskim ustrojem majątkowym w Republice Czeskiej jest wspólność majątkowa małżonków uregulowana w kodeksie cywilnym (ustawa nr 89/2012 Zb.).Bardziej szczegółowe regulacje dotyczące wspólnego majątku małżonków i jego składników zawierają art. 709, 710 i 3040 kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi do wspólnego majątku małżonków należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przez jednego lub obojga małżonków w trakcie trwania małżeństwa, z wyłączeniem przedmiotów majątkowych:
- służących do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- nabytych przez jednego z małżonków w drodze darowizny, dziedziczenia lub zapisu, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowili,
- uzyskanych przez jednego z małżonków z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- nabytych przez jednego z małżonków w drodze czynności prawnej dotyczącej składników jego majątku osobistego,
- uzyskanych przez jednego z małżonków z tytułu odszkodowania za szkodę, zniszczenie lub utratę któregokolwiek ze składników jego majątku osobistego,
- które na podstawie przepisów restytucyjnych zostały zwrócone małżonkowi, którego własność stanowiły przed zawarciem małżeństwa, lub zostały zwrócone małżonkowi będącemu spadkobiercą ich pierwotnego właściciela.
Do majątku wspólnego małżonków zalicza się również dochody z majątku osobistego współmałżonka, jak również udział małżonka w spółce lub spółdzielni, jeżeli małżonek stał się wspólnikiem spółki lub członkiem spółdzielni w trakcie trwania małżeństwa (chyba że nabycie udziałów/akcji należy do jednego z wyżej wymienionych wyjątków).
- Zobowiązania zaciągnięte przez jednego lub obojga małżonków, z wyłączeniem:
- zobowiązań obciążających przedmioty majątkowe należące do majątku osobistego, których zakres wykracza ponad poziom uzyskanych z nich dochodów, albo
- zobowiązań zaciągniętych przez jednego z małżonków bez zgody drugiego małżonka w celu innym niż zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny.
2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?
Obowiązujące prawo czeskie nie przewiduje takiego założenia.2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?
Obowiązujące przepisy nie przewidują obligatoryjnego sporządzenia spisu inwentarza. Niemniej zaleca się sporządzenie spisu inwentarza na potrzeby dokonania podziału majątku wspólnego małżonków w razie ustania wspólności majątkowej (wskutek ustania małżeństwa lub śmierci jednego z małżonków).2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?
Oboje małżonkowie (lub jedno z nich za porozumieniem) wspólnie korzystają z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego oraz wspólnie zajmują się ich utrzymaniem. Czynności zwykłego zarządu przedmiotami majątkowymi, wchodzącymi w skład majątku wspólnego, może wykonywać każdy z małżonków (np. prowadzenie zwykłych spraw dotyczących gospodarstwa domowego, uiszczanie świadczeń okresowych z tytułu zobowiązań takich jak czynsz i powiązane usługi, wydatki na żywność, zakup artykułów konsumenckich codziennego użytku). W sprawach dotyczących wspólnego majątku małżonków wykraczających poza czynności zwykłego zarządu (np. zbycie nieruchomości lub przedmiotów majątkowych o znacznej wartości lub ustanowienie hipoteki na nieruchomości) wymagana jest zgoda obojga małżonków. Jeżeli jeden z małżonków odmawia udzielenia zgody bez podania przyczyny lub nie jest w stanie wyrazić swojej woli, drugi małżonek może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie danej czynności prawnej. W przypadku dokonania przez jednego z małżonków czynności prawnej bez wymaganej zgody drugiego z małżonków, drugi małżonek może żądać uznania danej czynności za nieważną (art. 713 i 714 kodeksu cywilnego); jednak w przypadku braku wystąpienia na drogę sądową o uznanie czynności za nieważną dokonana czynność prawna pozostaje ważna (art. 586 ust. 2 kodeksu cywilnego). Regulacje te mają zastosowanie, o ile z umowy majątkowej małżeńskiej lub orzeczenia sądowego nie wynika nic innego.2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?
Obojgu małżonkom przysługują uprawnienia oraz oboje małżonkowie odpowiadają solidarnie za zobowiązania wynikające z czynności prawnych dotyczących wspólnego majątku dokonywanych przez jednego z małżonków, leżących w zakresie czynności zwykłego zarządu (art. 713 ust. 3 kodeksu cywilnego).2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?
Oboje małżonkowie odpowiadają solidarnie za długi obciążające majątek wspólny (art. 713 ust. 2 kodeksu cywilnego). Długi te mogą zostać pokryte z majątku wspólnego małżonków lub z majątku osobistego każdego z nich.Małżonkowie mogą w umowie majątkowej małżeńskiej wyłączyć swoją solidarną odpowiedzialność za długi, przy czym umowa taka jest skuteczna względem osób trzecich pod warunkiem, że osoby te wyraziły zgodę (art. 719 ust. 2 kodeksu cywilnego) lub jeśli umowa została wpisana na wniosek obojga małżonków do publicznego rejestru umów majątkowych małżeńskich (art. 721 ust. 1 kodeksu cywilnego).
Małżonkowie ponoszą osobistą odpowiedzialność za zobowiązania, które nie obciążają majątku wspólnego małżonków, w szczególności za:
- zobowiązania obciążające ich majątki osobiste, których zakres wykracza poza poziom dochodów uzyskanych z tych majątków,
- zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków bez zgody drugiego małżonka w celu innym niż zaspokojenie codziennych potrzeb rodziny, zobowiązania związane z niewłaściwym postępowaniem jednego z małżonków,
- zobowiązania wobec organów państwowych,
- zobowiązania zaciągnięte przed zawarciem małżeństwa.
W postępowaniu egzekucyjnym wierzyciele mogą żądać zaspokojenia (z wyłączeniem zobowiązań zaciągniętych przed zawarciem małżeństwa) nie tylko z majątku osobistego zobowiązanego małżonka, lecz również z majątku wspólnego małżonków.
3.1. Które przepisy mogą być zmodyfikowane w drodze zawarcia umowy, a które nie podlegają modyfikacjom? Jaki małżeński ustrój majątkowy można wybrać?
Małżonkowie (nupturienci) mogą w drodze umowy majątkowej małżeńskiej wprowadzić małżeński ustrój majątkowy inny niż ustawowy. Mogą ustanowić rozdzielność majątkową, w ramach której wspólny majątek powstaje z dniem ustania małżeństwa, jak również rozszerzyć lub ograniczyć wspólność ustawową (art. 717 kodeksu cywilnego). Co do zasady, w umowie małżonkowie mogą zawrzeć wszelkie postanowienia, których przepisy prawa nie zabraniają, w szczególności określić inne warunki włączenia do majątku wspólnego/wyłączenia z majątku wspólnego istniejących i przyszłych przedmiotów majątkowych. Między innymi oznacza to, że małżonkowie mogą ustalić, iż dany przedmiot majątkowy (np. nieruchomość), dotąd należący do majątku osobistego jednego z małżonków, stanie się częścią ich majątku wspólnego. W umowie majątkowej małżeńskiej małżonkowie mogą również uregulować stosunki majątkowe na wypadek rozwiązania małżeństwa przez rozwód lub śmierć jednego z nich (art. 718 ust. 1 i 2 kodeksu cywilnego), jak też zarząd majątkiem wspólnym według ich potrzeb.Jednak nawet w przypadku rozdzielności majątkowej małżonkowie nie mogą w umowie wyłączyć wymogu uzyskania zgody obojga małżonków do rozporządzenia tzw. przedmiotami codziennego użytku (tj. składnikami majątku ruchomego służącymi zaspokajaniu podstawowych potrzeb rodziny, niezależnie od tego, czy należą one do majątku wspólnego czy do majątku osobistego jednego z małżonków) (art. 718 ust. 3 kodeksu cywilnego). Ponadto przez skutki zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej nie można wyłączyć zdolności małżonka do zapewniania bytu rodzinie ani nie można naruszać praw osób trzecich, chyba że osoba trzecia wyrazi na to zgodę lub umowa została na wniosek obojga małżonków wpisana do publicznego rejestru umów majątkowych małżeńskich (art. 719 i 721 kodeksu cywilnego).
3.2. Jakie są wymagania formalne i z kim się należy skontaktować?
Takie umowy sporządza notariusz w formie aktu notarialnego (art. 716 ust. 2 kodeksu cywilnego).3.3. Kiedy można zawrzeć umowę i kiedy wchodzi ona w życie?
Umowa może zostać zawarta w dowolnym momencie w czasie trwania małżeństwa, jak również przed zawarciem małżeństwa. W pierwszym przypadku umowa wchodzi w życie z chwilą jej zawarcia, natomiast w drugim przypadku z chwilą zawarcia małżeństwa w sposób przewidziany prawem.Jeżeli jednak przedmiotem umowy jest rzecz wpisana do rejestru publicznego (np. nieruchomość) już należąca do majątku wspólnego małżonków lub należąca do majątku osobistego jednego z małżonków, umowa staje się w tym zakresie skuteczna względem osób trzecich z chwilą jej wpisu do rejestru publicznego (art. 720 ust. 2 kodeksu cywilnego). Nie ma znaczenia fakt zastrzeżenia przez małżonków mocy wstecznej umowy majątkowej małżeńskiej.
3.4. Czy małżonkowie mogą zmienić istniejącą umowę? Jeśli tak, na jakich warunkach?
Małżonkowie mogą w drodze porozumienia zmieniać treść istniejącej umowy majątkowej małżeńskiej. W przypadku nowego porozumienia wymagane jest sporządzenie aktu notarialnego. Wspólność majątkowa może również zostać zmieniona orzeczeniem sądu (na żądanie jednego z małżonków). Tego typu zmiana wymaga porozumienia małżonków lub orzeczenia sądu w zakresie składników majątku wspólnego małżonków w istniejącym ustroju majątkowym. Zmiany wywołują skutki prawne względem osób trzecich po spełnieniu określonych warunków.3.5. Czy zgodnie z prawem krajowym umowa majątkowa małżeńska może działać wstecz w przypadku zawarcia takiej umowy przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa?
Zgodnie z sekcją 716(1) Kodeksu Cywilnego intercyzy nie mogą wiązać się ze skutkiem obowiązującym wstecz.4.1. Czy w Państwa kraju istnieje więcej niż jeden małżeński ustrój majątkowy? Gdzie?
W Republice Czeskiej funkcjonują dwa rejestry umów majątkowych małżeńskich:- Lista aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych – publiczny rejestr elektroniczny
- Rejestr aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych – niepubliczny rejestr elektroniczny.
Oba rejestry są prowadzone, obsługiwane i zarządzane przez Izbę Notarialną Republiki Czeskiej.
4.2. Jakie dokumenty są rejestrowane? Jakie informacje są rejestrowane?
4.3. W jaki sposób i kto może uzyskać dostęp do zarejestrowanych informacji?
Lista aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowychListę prowadzi się w celu dokonywania wpisów umów majątkowych małżeńskich (lub ich zmian) oraz orzeczeń w zakresie małżeńskiego ustroju majątkowego. Wykaz składa się z indeksu i zbioru aktów.
W rejestrze umieszcza się następujące dane:
- imiona, nazwiska, daty urodzenia i miejsca zamieszkania małżonków (nupturientów),
- datę zawarcia i wejścia w życie umowy majątkowej małżeńskiej, określenie przyjętego małżeńskiego ustroju małżeńskiego zgodnie z kodeksem cywilnym oraz imię, nazwisko i adres notariusza, który sporządził umowę majątkową małżeńską, lub
- datę wydania i wejścia w życie orzeczenia w sprawie małżeńskiego ustroju majątkowego, sygnaturę akt, oznaczenie sądu, który wydał orzeczenie oraz wskazanie, czy na mocy orzeczenia wspólność majątkowa została zniesiona czy wprowadzona, czy dotychczasowy zakres wspólności majątkowej został ograniczony lub czy nastąpiła zmiana małżeńskiego ustroju małżeńskiego,
- w razie konieczności inne informacje.
W zbiorze aktów zamieszcza się egzemplarz umowy majątkowej małżeńskiej lub odpis orzeczenia sądu.
Wpis umowy majątkowej małżeńskiej na Listę następuje wyłącznie, jeżeli małżonkowie zastrzegli taką czynność w umowie lub na wniosek obojga małżonków. Natomiast wpis orzeczenia w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych jest obowiązkowy, niezależnie od woli małżonków.
Lista jest jawna, a Izba Notarialna Republiki Czeskiej publikuje informacje wpisane na Listę w sposób umożliwiający zdalny dostęp. Na wniosek osoby każdy notariusz wydaje odpis umowy majątkowej małżeńskiej lub orzeczenia sądu ze Zbioru aktów lub wydaje dokument potwierdzający brak wpisu na Liście (art. 35j – 35l ustawy nr 358/1992 Zb. o notariuszach i czynnościach zawodowych notariuszy („czynnościach notarialnych”).
Rejestr aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych
Podobnie jak Listę, rejestr prowadzi się w celu dokonywania wpisów umów majątkowych małżeńskich (lub ich zmian) oraz orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych.
W rejestrze umieszcza się następujące dane:
- imiona, nazwiska, daty urodzenia i miejsca zamieszkania małżonków (nupturientów,
- imię, nazwisko i siedziba kancelarii notariusza, który przechowuje umowę majątkową małżeńską (lub podobnego rodzaju dane dotyczące orzeczenia sądu),
- nr repertorium i datę zawarcia umowy (lub podobnego rodzaju dane dotyczące orzeczenia sądu),
- datę dokonania rejestracji danych.
Dostęp do informacji zawartych w Rejestrze ma wyłącznie notariusz, który sporządził umowę majątkową małżeńską, oraz Izba Notarialna Republiki Czeskiej. Rejestr służy jako źródło informacji o przyjętym małżeńskim ustroju majątkowym wyłącznie na potrzeby postępowania spadkowego po śmierci jednego z małżonków. Na wniosek notariusza uprawnionego przez sąd do działania w sprawie spadkowej w roli zarządcy sądowego, Izba Notarialna przekazuje temu notariuszowi informacje o tym, czy umowa(-y) majątkowa(-e) małżeńska(-e) zawarta(-e) przez zmarłego została(-y) zarejestrowana(-e) oraz o tym, który notariusz przechowuje taką umowę, lub o tym, czy orzeczenie sądu w zakresie małżeńskiego ustroju majątkowego zmarłego zostało zarejestrowane. Wszystkie wyżej wspomniane dane zostają przekazane notariuszowi (art. 35d ustawy o czynnościach notarialnych).
4.4. Jakie są skutki prawne rejestracji (ważność, sprzeciw)?
Lista aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowychJeśli umowa majątkowa małżeńska lub orzeczenie sądu w zakresie małżeńskiego ustroju majątkowego zostało wpisane na Listę małżonkowie mogą powoływać się na taką umowę lub orzeczenie względem osób trzecich, nawet gdy ich treść nie była tym osobom znana (art. 35 ust. 1 ustawy o czynnościach notarialnych).
Rejestr aktów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych
Wpisy w rejestrze nie wywołują skutków prawnych, lecz służą wyłącznie do celów informacyjnych.
4.5. Czy umowa majątkowa małżeńska zawarta w innym państwie zgodnie z obowiązującym w nim prawie może zostać zarejestrowana w Polsce? Jeżeli tak, jakie warunki bądź formalności muszą zostać spełnione?
Intercyzy zagraniczne nie są rejestrowane w Czechach.5.1. W jaki sposób dzielony jest majątek (prawa in rem)?
W prawie czeskim wspólność majątkowa ustaje z chwilą rozwodu, śmierci jednego z małżonków, oraz w kilku innych przypadkach określonych ustawą. Po ustaniu wspólności majątkowej prawa i obowiązki małżonków dotychczas wspólne im obojgu stają się odrębne.Małżonkowie (byli małżonkowie) mogą uzgodnić między sobą sposób podziału majątku (który nie może jednak mieć wpływu na prawa osób trzecich) lub zwrócić się do sądu z wnioskiem o określenie sposobu podziału majątku (art. 740 i 765 kodeksu cywilnego). Sąd przeprowadza podział majątku (oraz, jeśli to konieczne, również z uwzględnieniem porozumienia małżonków) zgodnie z zasadą, że udziały obu małżonków w majątku są równe. Niemniej jednak w tym przypadku uwzględnia się w szczególności potrzeby małoletnich dzieci, sposób sprawowania opieki nad rodziną przez każdego z małżonków oraz zakres nakładów i wydatków poczynionych na majątek wspólny przez każdego z małżonków. Jednocześnie każdy z małżonków jest zobowiązany do zwrotu tego, co pobrał z majątku wspólnego na korzyść majątku osobistego oraz może dochodzić zwrotu nakładów poczynionych na rzecz majątku wspólnego z majątku osobistego (art. 742 kodeksu cywilnego).
Jeśli w ciągu trzech lat od dnia ustania wspólności majątkowej nie dojdzie do podziału majątku wspólnego (choćby w drodze porozumienia obojga małżonków), ani nie zostanie złożony do sądu wniosek o podział majątku podział ten zostanie przeprowadzony zgodnie z domniemaniem ustawowym w sposób następujący:
- składniki ruchomego majątku trwałego są własnością tego z małżonków, który używa ich jak właściciel wyłącznie na potrzeby własne, potrzeby rodziny lub na potrzeby gospodarstwa domowego,
- pozostałe składniki majątku ruchomego i nieruchomości stanowią współwłasność małżonków, a ich udziały są równe (art. 741 kodeksu cywilnego).
Te same zasady obowiązują w przypadku ograniczenia zakresu wspólności majątkowej lub jej zniesienia.
5.2. Kto odpowiada za istniejące zobowiązania po rozwodzie/separacji?
Oboje małżonkowie ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec osób trzecich za zobowiązania obciążające ich wspólny majątek, które zostały zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa, ponieważ podział majątku nie może mieć wpływu na prawa osób trzecich. W przeciwnym razie osoby trzecie mogą dochodzić na drodze sądowej uznania podziału za nieważny względem nich. W związku z tym podział zobowiązań wywołuje skutki prawne wyłącznie między samymi małżonkami (art. 737 kodeksu cywilnego).Za zobowiązania obciążające majątek osobisty każdego z małżonków odpowiadają oni osobno.
5.3.1. W przypadku ustroju wspólności majątkowej z wyrównaniem dorobków:
- Czy roszczenie można zaspokoić w formie zapłaty lub w naturze?
- W jaki sposób oceniane jest roszczenie?
- Jaka jest wysokość płatności wyrównania?
- W jakiej sytuacji zalecane jest roszczenie?
5.3.2. W innych przypadkach (brak wspólności majątkowej z wyrównaniem dorobków)?
Każdy z małżonków jest zobowiązany do zwrotu tego, co pobrał z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego oraz może dochodzić zwrotu nakładów poczynionych na rzecz wspólnego majątku z własnych środków (art. 742 kodeksu cywilnego). Nie istnieją przepisy szczególne regulujące sposób zaspokojenia roszczenia poprzez płatność lub zwrot rzeczy.
W postępowaniu spadkowym prawa i obowiązki byłych małżonków ocenia się według ustroju majątkowego, który istniał między nimi (tj. ustawowego ustroju małżeńskiego, umownego ustroju małżeńskiego lub ustroju ustanowionego na mocy orzeczenia sądu), a także zgodnie z rozrządzeniami (testamentem) w zakresie majątku dokonanymi przez zmarłego małżonka na wypadek śmierci. W razie konieczności podział majątku przeprowadza się według zasad określonych przez sąd zgodnie z pkt 5.1. Jednak pozostały przy życiu małżonek i spadkobiercy mogą uzgodnić inny sposób podziału majątku (art. 764 ust. 1 kodeksu cywilnego).
Część podzielonego majątku wspólnego przypadająca w udziale zmarłemu (zwykle połowa majątku wspólnego) staje się jego masą spadkową (wraz z jego majątkiem osobistym), która podlega dziedziczeniu.W pierwszej kolejności dziedziczy małżonek wraz z dziećmi zmarłego, w częściach równych (art. 1635 ust. 1 kodeksu cywilnego).
Część podzielonego majątku wspólnego przypadająca w udziale zmarłemu (zwykle połowa majątku wspólnego) staje się jego masą spadkową (wraz z jego majątkiem osobistym), która podlega dziedziczeniu.W pierwszej kolejności dziedziczy małżonek wraz z dziećmi zmarłego, w częściach równych (art. 1635 ust. 1 kodeksu cywilnego).
Prawo czeskie nie przewiduje żadnego szczególnego ustroju majątkowego dla małżeństw międzynarodowych.
Prawo czeskie nie przewiduje żadnego szczególnego ustroju majątkowego dla zarejestrowanych związków partnerskich. Niemniej osoby pozostające w zarejestrowanym związku partnerskim mogą regulować własne stosunki majątkowe w drodze umowy. To samo dotyczy niezarejestrowanych związków partnerskich. Natomiast jeżeli chodzi o porządek dziedziczenia, to pozostający przy życiu zarejestrowany partner wraz z dziećmi zmarłego dziedziczą w pierwszej kolejności, w częściach równych (art. 1635 ust. 1 oraz art. 3020 kodeksu cywilnego).
Sądy czeskie są właściwe do orzekania w sprawach o rozwód (a także w sprawach o unieważnienie małżeństwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa), jeśli co najmniej jeden z małżonków jest obywatelem Republiki Czeskiej, lub jeśli pozwany ma miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej.
Jeśli małżonkowie posiadają różne obywatelstwo, a pozwany nie ma miejsca zwykłego pobytu w Republice Czeskiej ani w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej ani nie ma miejsca zamieszkania w Wielkiej Brytanii lub Irlandii sądy czeskie są właściwe wówczas gdy:
(art. 47 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym)
Sądy lub inne organy czeskie są wyłącznie właściwe do orzekania w sprawach dotyczących praw do nieruchomości położonej w Republice Czeskiej (art. 68 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym). Sądy czeskie są właściwe do orzekania w sprawach spadkowych jeżeli w chwili śmierci spadkodawca miał miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej (art. 74 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym).
Natomiast w sprawach dotyczących majątkowego ustroju małżeńskiego (w tym podziału majątku wspólnego małżonków po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód) właściwy jest sąd rejonowy, w którego okręgu małżonkowie mają lub mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania w Republice Czeskiej, jeśli co najmniej jeden z małżonków nadal tam zamieszkuje. Jeżeli ta okoliczność nie zachodzi właściwy jest sąd właściwości ogólnej (tj. sąd miejsca zamieszkania) małżonka, który nie wytoczył powództwa. Jeżeli i ta okoliczność nie zachodzi właściwy jest sąd właściwości ogólnej małżonka, który wytoczył powództwo (art. 373 i 383 ustawy nr 292/2013 Zb. o szczególnym postępowaniu sądowym). W sprawach nie mających związku z postępowaniem rozwodowym właściwy jest:
Jeśli małżonkowie posiadają różne obywatelstwo, a pozwany nie ma miejsca zwykłego pobytu w Republice Czeskiej ani w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej ani nie ma miejsca zamieszkania w Wielkiej Brytanii lub Irlandii sądy czeskie są właściwe wówczas gdy:
- oboje małżonkowie mieli wspólne miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej a powód ma miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej;
- powód ma miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej, a drugi małżonek przystąpił do postępowania, lub
- powód ma i miał miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej co najmniej jeden rok przed dniem wytoczenia powództwa.
(art. 47 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym)
Sądy lub inne organy czeskie są wyłącznie właściwe do orzekania w sprawach dotyczących praw do nieruchomości położonej w Republice Czeskiej (art. 68 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym). Sądy czeskie są właściwe do orzekania w sprawach spadkowych jeżeli w chwili śmierci spadkodawca miał miejsce zwykłego pobytu w Republice Czeskiej (art. 74 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym).
Natomiast w sprawach dotyczących majątkowego ustroju małżeńskiego (w tym podziału majątku wspólnego małżonków po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód) właściwy jest sąd rejonowy, w którego okręgu małżonkowie mają lub mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania w Republice Czeskiej, jeśli co najmniej jeden z małżonków nadal tam zamieszkuje. Jeżeli ta okoliczność nie zachodzi właściwy jest sąd właściwości ogólnej (tj. sąd miejsca zamieszkania) małżonka, który nie wytoczył powództwa. Jeżeli i ta okoliczność nie zachodzi właściwy jest sąd właściwości ogólnej małżonka, który wytoczył powództwo (art. 373 i 383 ustawy nr 292/2013 Zb. o szczególnym postępowaniu sądowym). W sprawach nie mających związku z postępowaniem rozwodowym właściwy jest:
- sąd rejonowy miejsca zamieszkania pozwanego, lub
- w sprawach o nieruchomość sąd rejonowy, w którego okręgu położona jest nieruchomość, lub
- jeśli podział został przeprowadzony w związku z postępowaniem spadkowym, sąd rejonowy, w którego okręgu toczy się postępowanie spadkowe (art. 88 kodeksu postępowania cywilnego).